Ο π. Αθανάσιος Καρατζογιάννης, ιερέας σε ενορία της Μητρόπολης Βελγίου, εξομολογείται πώς έφθασε ένα βήμα πριν από τον θάνατο και από θαύμα γλύτωσε από τον Covid-19.

Η λατρεία της δύναμης, από σχεδόν κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, φαίνεται να καταρρέει κατά καιρούς. Στις μέρες μας ζήσαμε την εξάπλωση ενός φονικού ιού που μας έφερε σε μια σύγχυση, σ’ ένα είδος Βαβέλ (Βαβέλ στην εβραϊκή σημαίνει σύγχυση). Η ανθρωπότητα, αδύναμη κοιτά αμήχανα τις ζημιές ενός απρόβλεπτου χτυπήματος εναντίον της. Στέκεται αμυντικά μπροστά σ’ ένα μελλοντικό χτύπημα κάτω από τη μέση. Κι εκεί που η κοσμική δύναμη χάνει τη βαρύτητά της και οι υπερήρωες δεν εξασφαλίζονται από τις υπερδυνάμεις της φανταστικής στολής τους, κάνει την εμφάνισή της στη συνείδησή μας, η αξία της πίστης. Ο ψίθυρος μιας προσευχής στα χείλη ενός χριστιανού που ασθένησε από το χτύπημα της ασθένειας κατεβάζει τον ουρανό στη γη. Ο πατήρ Αθανάσιος Καρατζογιάννης έγγαμος Ορθόδοξος ιερέας σε μια ενορία της μητρόπολης Βελγίου μοιράστηκε για τους αναγνώστες της Ο.Α σε μια εξομολόγηση από καρδιάς την πορεία της ασθένειάς του, και τον δρόμο του θαύματος, αφού χτυπήθηκε από τον Covid-19 που τον έφερε ένα βήμα πριν τον θάνατο.

Πάτερ Αθανάσιε, διακονείτε δεκαπέντε χρόνια στο Βέλγιο από τα οποία, τα τελευταία επτά είστε εφημέριος στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Maasmechelen, κοντά στο Μάαστριχτ, στα σύνορα με την Ολλανδία. Είστε εκεί με την οικογένειά σας και σας συνέβη αυτό που απεύχεται όλος ο πληθυσμός της γης. Να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, παρακαλώντας σας να μας περιγράψετε πώς -κατά την άποψη των αρμοδίων της περιοχής- εξαπλώθηκαν τα κρούσματα με συνέπεια να κολλήσετε κι εσείς τον Covid-19.

Στην εξάπλωση του ιού εδώ, συνέτειναν τρεις καθοριστικοί παράγοντες:

- η συνήθεια των Φλαμανδών να πηγαίνουν στην ορεινή Β. Ιταλία για χειμερινά σπορ, οπότε με την επιστροφή τους έφεραν μαζί με τις αποσκευές τους και τον ιό,

- η μακρά διάρκεια του καρναβαλιού (Νοέμβριος – Μάρτιος) στην ευρύτερη περιοχή και

- η απειθαρχία των Μουσουλμάνων (απόγονοι των ανθρακωρύχων, που αποτελούν το 1/3 του πληθυσμού) να συμμορφωθούν στα μέτρα που εξήγγειλαν οι αρχές: συνέχιζαν τις συναθροίσεις σε γάμους, πανηγύρια κ.ά.

Πώς νιώθατε σωματικά πριν νοσηλευθείτε; Τα μέλη της οικογένειάς σας νόσησαν;

Νόσησαν -σχετικά ήπια- αρχικά ο γιος μας και μετά η πρεσβυτέρα. Είχαν συμπτώματα κοινής γρίπης, παράλληλα με περίεργη και έντονη καταβολή δυνάμεων και απώλεια της γεύσης και της όσφρησης.

Το Σάββατο 28 Μαρτίου ήρθε η δική μου σειρά. Με τη διαφορά ότι εγώ είχα επιπλέον έντονο βήχα και υψηλό πυρετό (περίπου 41ο C).

Πώς έγινε η εισαγωγή σας στο νοσοκομείο; Ποια συναισθήματα διακατέχουν έναν άνθρωπο, όταν βρίσκεται αναπάντεχα στον σκληρό χώρο ενός νοσοκομείου, όπου κι άλλοι πάσχουν;

Η εισαγωγή αποφασίστηκε όταν ο πυρετός έφτασε σε επικίνδυνα επίπεδα, ο βήχας επιδεινώθηκε και -το κυριότερο- έπεσε σημαντικά το επίπεδο οξυγόνου στον οργανισμό.

Μπαίνοντας στο Νοσοκομείο είδα κι άλλους πολλούς ασθενείς χτυπημένους από τον κορωνοϊό. Κάποιοι ήταν μικρότεροι από μένα.

Καταλυτική για όλους μας υπήρξε η θυσιαστική, θα έλεγα, αγάπη γιατρών και νοσηλευτών. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια γιατρό που μου είπε: «Φοβάστε; Όλα θα πάνε καλά!».

Γνωρίζουμε ότι όσοι νοσούν και νοσηλεύονται δεν δέχονται επισκέψεις από τους δικούς τους. Αυτό ήταν μια δύσκολη κατάσταση για σας;

Ήταν μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Λόγω της επικινδυνότητας, δεν μπορούσε κανένα συγγενικό πρόσωπο να έλθει. Οι μόνοι με τους οποίους είχα επικοινωνία ήταν οι γιατροί κι οι νοσηλευτές, οι οποίοι ήταν όλοι ξενόγλωσσοι και επιπλέον η επικοινωνία μας ήταν απρόσωπη: δεν μπορούσα να ξεχωρίσω πρόσωπα και χαρακτηριστικά κάτω από τις «αστροναυτικές» στολές που φορούσαν. Η μόνη μου παρηγοριά ήταν η βιντεοκλήση μία φορά την ημέρα με την οικογένειά μου.

Το γεγονός ότι σε όλη σας τη ζωή προσεύχεστε και η πίστη σας κατέχει ένα μεγάλο κομμάτι της σκέψης και της ψυχής σας και της αντιμετώπισης των περιστάσεων του βίου, έπαιξε ρόλο στο να δεχτείτε πως μια πιθανώς θανατηφόρα ασθένεια ήρθε στο κατώφλι σας;

Ασφαλώς και σκέφτηκα ότι μπορεί να καταλήξω στον θάνατο. Μάλιστα κάποια στιγμή έκανα εικόνα τον εαυτό μου μέσα στο φέρετρο. Εκείνες τις δύσκολες ώρες καταφυγή μου ήταν η προσευχή και τα λόγια του Ευαγγελίου: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» και «οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων» (Ματθ., 6, 32-33). Αν λοιπόν, πιστεύουμε βαθιά ότι η προσευχή δεν είναι φθηνή επαιτεία, αλλά κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό, Θεοκοινωνία, τότε το κύριο αγαθό για τον άνθρωπο είναι ο Θεός. Αυτόν ζητάμε!

Ο Απόστολος Παύλος μάς λέει ξεκάθαρα: «Ἔστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων» (Εβρ. 11,1), ότι στην πίστη τα ελπιζόμενα υποστασιάζονται, δηλαδή τα μελλούμενα παίρνουν μορφή και δεν υπάρχει λογική εξήγηση. Επομένως, πιστεύουμε την πραγματικότητα εκείνων που ελπίζουμε, ζούμε με τη βεβαιότητα των πραγμάτων που δε βλέπουμε.

Και για να επιστρέψουμε στην ασθένειά μου: Πριν μπω στην εντατική, γνωστή μας Ελληνίδα γιατρός, που ήξερε την άσχημη πορεία της υγείας μου, μου είπε στο τηλέφωνο: «Σε λίγο το σώμα σου θα αρχίσει να αποδιοργανώνεται με γοργούς ρυθμούς και είναι πολύ πιθανό σιγά-σιγά να οδηγηθείς στο θάνατο». Κατά περίεργο τρόπο δεν με τρόμαξε. Ήξερα ότι αυτό που μου έλεγε ήταν ένα δεδομένο της φυσιοκρατίας. Ήταν παντελώς γυμνό από τη δύναμη της Χάριτος, των ακτίστων και θείων ενεργειών που ενεργούν μυστικά και σωστικά στην ιστορία, στη ζωή μας.

Οι δικοί σας άνθρωποι ανησυχούσαν οπωσδήποτε. Πώς μάθαιναν για την πορεία της ασθένειας η οικογένεια και οι ενορίτες σας;

Εδώ στο Βέλγιο, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης με ένα εξαιρετικά καλό σύστημα υγείας, είναι ανεπτυγμένος και εξελιγμένος ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού. Όσο διάστημα βρισκόμουν στο νοσοκομείο, εκείνος ενημερωνόταν on line ανά πάσα στιγμή για την κατάσταση της υγείας μου, τη φαρμακευτική αγωγή, τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Και, αν χρειαζόταν, παρενέβαινε ενημερώνοντας τους εκεί γιατρούς ή προτείνοντας λύσεις σε κάτι ιδιαίτερο. Αυτός, λοιπόν, ο γιατρός ενημέρωνε καθημερινά την οικογένειά μου. Υπήρξαν βέβαια, κάποιες φορές που οι γιατροί ενημέρωσαν απευθείας την πρεσβυτέρα μου και τον γιο μας. Οι δικοί μου πάντα ενημέρωναν τους ενορίτες μου.

Θα σας εκμυστηρευτώ κάτι που έμαθα εκ των υστέρων και με συγκίνησε πολύ: Μια ενορίτισσά μου, η κ. Αργυρώ, άνθρωπος αγάπης και προσφοράς (εδώ και 40 χρόνια φτιάχνει πρόσφορο για κάθε Θ. Λειτουργία), ερχόταν καθημερινά έξω από το ναό όσο διάστημα ήμουν στο νοσοκομείο και προσευχόταν γονατιστή για την αποκατάσταση της υγείας μου!

Πρόκειται για μια άγνωστη στους πολλούς ασθένεια. Μέσα στο νοσοκομείο μπήκατε στην εντατική. Σωματικά πώς νιώθατε; Πώς επιδρά ο ιός στα ανθρώπινα όργανα και κυρίως στο αναπνευστικό;

Αισθανόμουν πρωτόγνωρη και έντονη καταβολή δυνάμεων, είχα πολύ υψηλό πυρετό, δυνατό βήχα και εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα. Αυτό που δεν θα ξεχάσω είναι ότι δεν μπορούσα να αναπνεύσω! Πονούσα πολύ και δυσκολευόμουν. Σαν να με είχε πατήσει ένα τανκ ή πλακώσει ένας βράχος! Αισθανόμουν σαν να υπήρχαν πολλά ξυραφάκια στους πνεύμονες. Ο ιός αυτός επιδρά επιπλέον και σε άλλα ζωτικά όργανα (καρδιά, νεφρούς, εγκέφαλο) και τα αποδιοργανώνει.

Ωστόσο, μιλούσα και συνεργαζόμουν με τους γιατρούς. Και ενώ η κατάσταση χειροτέρευε και είχαν αποφασίσει να με διασωληνώσουν, το Σάββατο του Λαζάρου ξαφνικά και για τους γιατρούς ανεξήγητα, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα εκτοξεύτηκαν στα ύψη και άρχισε η βελτίωση. Αυτή τη μέρα έζησα την προσωπική μου ανάσταση. Μόλις λίγες ώρες πριν παιζόταν η ζωή μου…

Βγαίνοντας από το νοσοκομείο, ο ιός άφησε τα σημάδια του: αδυναμία των μυών στα άνω και κάτω άκρα και μια γενικότερη αποδιοργάνωση των ζωτικών οργάνων. Το σώμα μου είχε απορρυθμιστεί. Αλλά αυτό δεν με αποθάρρυνε.

Σε αυτές τις ακραίες καταστάσεις, ο άνθρωπος μοιάζει μόνος και αδύναμος. Ώρες ολόκληρες, μέρες ολόκληρες! Άνθρωποι γύρω σας κατέληξαν. Είστε ιερέας. Ωστόσο γεννήθηκε το ερώτημα «Πού είναι ο Θεός; Γιατί τόσος πόνος;».

Υπήρξαν φορές που αναρωτήθηκα «γιατί σε μένα;», για να έλθει ύστερα από λίγο η απάντηση «γιατί όχι σε μένα;». Όταν είσαι στο χείλος του γκρεμού, όταν δεν ξέρεις αν αύριο θα ζεις, τότε είσαι γυμνός από κάθε λογής ιδεολογήματα και θεολογικούς στοχασμούς. Τότε, ένα μονάχα μετράει: η προσωπική σου σχέση με το Θεό. Ή αφήνεσαι στο σχέδιό Του και γαληνεύεις ή σαλτάρεις.

Πλέον είστε υγιής. Η ανάρρωση προχωρά; Οι σωματικές δυνάμεις ανακτώνται εύκολα;

Υπήρξαν άνθρωποι, κυρίως μικρά παιδιά, που νόσησαν από τον ιό μόνο μια μέρα. Στον αντίποδα υπήρξαν άλλοι που νόσησαν βαριά και κατέληξαν.

Η δική μου περίπτωση, τολμώ να πω, ήταν κάπως ιδιότυπη. Πήγα ως το θάνατο και κάποια στιγμή Εκείνος αποφάσισε πως έπρεπε να γυρίσω πίσω. Έτσι ήθελε! Προς μεγάλη έκπληξη όλων. Ο οικογενειακός γιατρός κατά την επανεξέταση τις προάλλες μού είπε: «Πάτερ μπορείς να μου πεις τι έκανες πάλι; Οι εξετάσεις δείχνουν σαν μην έχεις περάσει τίποτε».

Ένας μοναχός από το Άγιο Όρος πριν μπω στην εντατική, είχε πει σε αδελφικό μου φίλο: «Πες του να μη φοβηθεί, θα γίνει καλά. Η Παναγία τον αγαπάει και θα τον θεραπεύσει. Αρρώστησε για να γίνει το θαύμα και να πιστέψουν κι αυτοί (εννοεί τους Βέλγους). Αυτό που θα συμβεί να του πεις να το διαλαλεί» και στο τέλος συμπλήρωσε: «Θα γίνει γρήγορα καλά και δεν θα του αφήσει τίποτα».

Οι γιατροί σάς έδωσαν κάποια εξήγηση αν ήσασταν ευάλωτος σωματικά από κάποια αιτία σοβαρή και νοσήσατε;

Δεν είχα κανένα υποκείμενο νόσημα στον οργανισμό μου ούτε ανήκω στις ηλικιακά ευάλωτες ομάδες. Ωστόσο, είχα πολύ χαμηλή βιταμίνη D στον οργανισμό μου! Ως γνωστόν, η έλλειψη ηλιοφάνειας, φαινόμενο πολύ συνηθισμένο στις περιοχές της Κ. και Β. Ευρώπης έχει ως συνέπεια τη χαμηλή ποσότητα της βιταμίνης D στον οργανισμό και μας κάνει ευάλωτους στις λοιμώξεις.

Η εμπειρία σας είναι παραπάνω από πολύτιμη. Δεν είστε απλώς κάποιος που αρρώστησε από τον κορονοϊό και μάλιστα σοβαρά, φθάνοντας στο κατώφλι του θανάτου, αλλά ταυτόχρονα είστε ένας ορθόδοξος ιερέας. Τι θα εμπιστευόσασταν στους ανθρώπους και μάλιστα τους συνειδητοποιημένους ορθόδοξους που αρκετοί από αυτούς σήμερα πιστεύουν ότι όλα αυτά είναι υπερβολές και πως η πανδημία είναι μύθος;

Κατ’ αρχάς θέλω να πω ότι ως πολίτης του 21ου αιώνα νιώθω εξαιρετική έκπληξη βλέποντας το μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που όχι απλώς αρνούνται την επιστήμη και τα συμπεράσματά της, αλλά συχνά αρνούνται την ίδια την πραγματικότητα όπως την προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μας.

Στη μετανεωτερική εποχή μας υπάρχει σχετικοποίηση των πάντων, δεν υπάρχει μία αντικειμενική αλήθεια, ο καθένας έχει τη δική του αλήθεια. Επιπλέον το Internet διευκολύνει την τεράστια εξάπλωση των ψευδώνυμων ειδήσεων, των λεγόμενων fake news. Αυτά τα δύο εξηγούν - εν μέρει- τη στροφή 180 μοιρών μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων από τον απόλυτο ορθολογισμό στον πιο αταβιστικό, πιο πρωτόγονο ανορθολογισμό.

Ειδικά, όσον αφορά στην Ελλάδα -όπου χάρη στα μέτρα που πάρθηκαν, αποφεύχθηκαν εκατόμβες θυμάτων - οι μύθοι αυτοί εξαπλώθηκαν εύκολα. Αντίθετα, στο Βέλγιο οι 9.650 νεκροί και οι 59.918 νοσήσαντες μέχρι τώρα που μιλάμε δεν αφήνουν κανένα περιθώριο ούτε καν να σκεφτούμε ότι η πανδημία είναι μύθος. Το γεγονός αυτό στον γενικό πληθυσμό με εκπλήττει ως πολίτη. Όταν όμως, αυτό διασπείρεται σε πολλούς ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται ως συνειδητοί ορθόδοξοι χριστιανοί, θεωρώ ότι αυτό οφείλει να μας θέσει σε συναγερμό.

Η εκκλησία του Χριστού βρίσκεται μπροστά σε μία τεράστια πρόκληση. Είναι ανάγκη να ξανασκύψουμε ως χριστιανοί και να ξανανιχνεύσουμε τη σχέση μας με τον κόσμο, να εγκύψουμε ξανά στο περιεχόμενο των όρων «αλήθεια» και «ψεύδος». Σήμερα αυτή η ανάγκη προβάλλει τόσο πιεστική, όσο ο προσδιορισμός της σχέσης με την ύλη και την υλικότητα την εποχή της εικονομαχίας ή της σχέσης με το κτιστό και το άκτιστο στις ησυχαστικές έριδες του 14ου αιώνα.

Πάντως η «άρνηση της πραγματικότητας» ως οδός διαφυγής όχι απλώς δεν περιποιεί τιμή στα μέλη της εκκλησίας, αλλά πλήττει το κέντρο της θεολογίας μας. Επιτρέψτε μου να πω ότι φέρνει ξανά από την πίσω πόρτα το προπατορικό αμάρτημα.

Με όλα τα παραπάνω δεν απεμπολώ την εντολή του Χριστού μας να είμαστε «φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις». Ούτε συγκατανεύω στις πλεκτάνες του κόσμου του ψεύδους. Κατανοώ την ύπαρξή τους και παραμένω έντονα υποψιασμένος. Δεν αρνούμαι όμως τη μεταπτωτική πραγματικότητα του κόσμου ανακηρύσσοντάς την ως μη υπάρχουσα.

____________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 01.07.2020